1 tháng 9, 2007

Những món “quà tặng từ Sen”

Sen không dừng lại ở vẻ đẹp của một loài hoa, sen còn là nét văn hóa ăn sâu vào kiến trúc, hội họa và ẩm thực Việt Nam. Từ ảnh hưởng của hoa sen trong đời sống tinh thần mà người dân Việt Nam đã đưa sen lên đỉnh cao của văn hóa ẩm thực, rất nhiều món ngon được chế biến từ sen. Hoa, hạt, lá non và rễ sen đều ăn được.

Chuyện về hoa sen Ở Việt Nam, sen nở từ Nam ra Bắc, từ đồng Tháp Mười, đến Làng Sen Kim Liên và tận chùa Một Cột... Hoa sen đóng vai trò đặc biệt trong tâm linh và văn hóa của người Việt. Ngắm hoa sen thanh cao và thuần khiết, có thể cảm nhận được hình ảnh con người và văn hóa Việt Nam. Chính vì vậy, sen đã trở thành loài quốc hoa của Việt Nam. Giữa đầm nước, sen vươn lên dưới ánh mặt trời, kết nụ, nở hoa, khoe sắc và tỏa hương. Sen đẹp thanh thoát bằng cả hương và sắc .Hương sen không nồng mà dịu nhẹ gợi tinh thần cao thượng, sắc sen kín đáo, cánh trắng phớt hồng, nhụy vàng đằm thắm.

Từ ảnh hưởng của hoa sen trong đời sống tinh thần mà người dân Việt Nam đã đưa sen lên đỉnh cao của văn hóa ẩm thực. Các bộ phận trên bông hoa sen được biến chế thành những món ăn đặc trưng, mang đậm một hương vị Việt Nam như gỏi ngó sen, mứt sen, trà sen... Sen có rất nhiều tác dụng và ý nghĩa trong ẩm thực từ lâu, nhụy sen sau khi được lấy ra từ những bông sen tươi phải mang về ngay ướp với trà để giữ mùi hương. Vì thế, sen hồ Tịnh Tâm ngày xưa còn được dùng để ướp trà cho vua. Người ta ướp trà vào ban đêm. Khi sen vừa hé nhụy là lúc trời đất đang giao hoà, hương còn rất đượm. Trà được đặt vào trong lòng hoa rồi dùng dây buộc lại, ép không cho hoa nở ra, để qua hết đêm trà sẽ hấp thụ toàn bộ hương sen. Sáng hôm sau thì thu trà, trà sen Huế vì thế có hương thơm thanh khiết và đậm đà đến say lòng.

Trà ướp lá sen

Bên cạnh đó, hoa sen còn được dùng làm nguyên liệu cho các món ăn cung đình nổi tiếng xưa nay như món yến nấu sen, cơm sen cung đình, vịt hấp hoa sen... Chẳng hạn như món vịt hấp hoa sen thì người ta chọn vịt tơ, mập căng da, làm sạch, dùng rượu và gừng xát trong, ngoài khử mùi, ướp ngũ vị hương cùng muối, tiêu, hành, tỏi cho thấm. Lót dưới xửng vài lớp cánh hoa sen và phủ kín vịt cũng bằng cánh hoa. Dùng lửa than hấp vịt độ hơn tiếng đồng hồ, vịt chín mềm, mang ra ăn với cánh hoa đã chín nhừ. Như thế, bao nhiêu hương thơm của hoa đều ngấm hết vào từng sớ thịt vịt.Ngoài ra, còn có rất nhiều món ăn từ sen mang nhiều hương sắc và hương vị đậm đà.

Cơm hấp lá sen

Những hạt cốm xanh màu ngọc thạch trở nên dẻo và thơm lâu hơn khi nằm trong lòng chiếc lá sen tươi. Hương thơm dìu dịu của lá sen hoà quyện với hương cốm là một sự kết hợp tuyệt vời mà bạn sẽ không bao giờ quên khi được thưởng thức.

Cốm được gói bằng lá sen

Ngoài ra, sen còn có tác dụng chữa bệnh. Nếu bị say nắng, dùng lá sen tươi rửa sạch, giã nhuyễn vắt lấy nước rồi uống với nước đun sôi để nguội. Khi cơ thể bị suy nhược thì hãy dùng củ sen tươi nấu chín, mỗi ngày ăn vào buổi sáng và chiều. Phụ nữ muốn làm đẹp nhan sắc thì lấy cánh hoa sen, ngó sen và hạt sen lượng mỗi thứ bằng nhau, phơi khô tán nhỏ, uống ngày 3 lần...

Những món ăn từ sen là sự kết hợp diệu kỳ của sen với các sản vật khác của thiên nhiên. Dưới bàn tay tài hoa của đầu bếp những món ăn này được nâng tới mức nghệ thuật nhưng vẫn mang vẻ mộc mạc, dân dã.


Gỏi ngó sen tôm thịt

Ngó sen là phần cần dài nối củ sen và hoa. Trong ngó Sen có đường glucoza, canxi, photpho, sắt, vitamin C, arginin, tyrosin… Theo Hải Thượng Lãn Ông: ngó sen vị ngọt, mát, tính hàn, kiêm tả bổ, có tác dụng cầm huyết, thanh nhiệt, trừ phiền, giã rượu. Những món chế biến từ ngó sen không chỉ ngon mà còn có công dụng làm đẹp vì ngó sen tăng cường sức sống cho tế bào và giúp da dẻ hồng hào hơn.

Gỏi ngó sen tôm thịt là sự kết hợp hoàn hảo của ngó sen tươi với tôm, thịt và với giấm, đường, gia vị, rau thơm. Chúng hòa quyện với nhau tạo nên hương vị tuyệt vời.

Cơm gà lá sen – món ăn truyền thống Huế


Cơm sen rất nổi tiếng trong các món ăn truyền thống Huế. Gói trong tấm lá xanh màu ngọc bích, món ăn này không chỉ đài các mà còn cầu kỳ. Cơm gói lá sen ăn thơm ngon, vị mát, ít béo, có tác dụng bồi bổ sức khỏe, dưỡng tinh thần, xua tan ứ tuệ trong khí huyết. Xôi nếp cuộn lá sen


Xôi nếp cuộn lá sen


Đầu hạ, sen nở dày, màu xanh của những tán lá to xen lẫn màu hồng phớt của hoa rợp ven các ao hồ. Ngoài đồng, nếp trĩu bông, căng tròn chờ người gặt về. Người dân quê lại bận rộn bên những chõ xôi, cùng hương nếp, hương sen rộn ràng vào hạ… Thông thường mọi người quen dùng lá sen để gói thức ăn vì lá có vị thơm và không độc, có công dụng an thần. Xôi nếp cuộn lá sen, món ăn giản dị mà gợi lên nét văn hoá ẩm thực làng quê tao nhã. Chế biến xôi phải tốn công chọn nếp và chọn lá sen. Nếp làm xôi là nếp ngon: hạt tròn, căng đầy để khi thổi thành xôi trông bắt mắt, dẻo mềm. Cũng như hoa sen, Lá sen mang trong mình nguồn dinh dưỡng từ bùn đất mẹ, hút vào mình nắng mặt trời của cha, uống những giọt sương đêm long lanh, tinh khiết để kết thành diệp lục. Lá sen mùa hạ còn nuốt vào mình cả cái rực rỡ của nắng hè. Lá sen không chỉ làm xôi thơm ngon hơn mà có tác dụng điều hòa âm dương, giúp bớt chóng mặt, kích thích tiêu hoá và ngủ ngon.

Lá sen cắt miếng to bằng bàn tay chần qua nước muối ấm, đơm xôi nếp vào lá, cho một thìa nhỏ nhân thịt đã phi thơm vào giữa xôi làm nhân, gói kín lại rồi hấp khoảng 15 phút. Xôi cuộn lá sen nhân thịt phải ăn nóng mới cảm hết được cái ngon, vị béo, ngọt của tôm thịt hòa trong cái mùi thơm bùi, đặc trưng của lá sen.


Vịt hấp hoa sen

Chọn vịt tơ, mập căng da, làm sạch, dùng rượu và gừng xát trong, ngoài khử mùi, ướp ngũ vị hương cùng muối, tiêu, hành, tỏi cho thấm. Lót dưới xửng vài lớp cánh hoa sen và phủ kín vịt cũng bằng cánh hoa. Hấp vịt độ hơn tiếng đồng hồ, vịt chín mềm, mang ra ăn với cánh hoa đã chín nhừ. Như thế, bao nhiêu hương thơm của hoa đều ngấm hết vào từng sớ thịt vịt thật đậm đà, độc đáo.


Canh củ sen sườn non

Củ sen là phần rễ cây sen cắm sâu xuống đáy bùn, chỉ thu hoạch vào cuối mùa sen. Củ sen chứa nhiều chất dinh dưỡng nhất là protein và vitamin C, giúp tuần hoàn máu. Ngoài ra, củ sen cũng có tác dụng giải nhiệt và tăng cường chức năng tim mạch, dạ dày. Các món ăn từ củ sen giúp cải thiện chứng mất ngủ nhờ tác dụng dưỡng tâm, an thần, bổ tì. Món thông dụng nhất là canh củ sen. Những ngày trời nóng, ăn canh củ sen có tác dụng giải nhiệt cơ thể rất tốt.


Chè hạt sen

Chè sen Huế với hạt sen tươi, bóc vỏ, lột lớp lụa mỏng, xoi tim rồi đem chưng cách thủy, chưng với đường phèn thì hương mới thơm. Chè sen được múc trong bát cổ men sứ màu xanh ,nổi bật những hạt sen vàng nở tươm. Trong các dịp lễ tết, chè sen là một món quan trọng .
Chè hạt sen – món tráng miệng tao nhã, thanh khiết
Hạt sen chứa các chất dinh dưỡng như: tinh bột, đường, protein, chất béo, canxi, phốt pho, sắt, vitamin... là thức ăn dưỡng tâm, ích thận, kiện tỳ. Người lao động trí óc căng thẳng, tâm thần bất ổn, hay sợ sệt, hay quên nên ăn. Ngoài giá trị dinh dưỡng, hạt sen còn là vị thuốc quý, được Đông y dùng làm thuốc chữa bệnh mất ngủ, thần kinh suy nhược. Chè sen Huế với hạt sen tươi, bóc vỏ, lột lớp lụa mỏng, xoi tim rồi đem chưng cách thủy, chưng với đường phèn thì hương mới thơm. Mỗi chén chè hạt sen đường phèn có vị thanh bùi của hạt sen, thoáng nhẹ hương sen vừa bổ dưỡng lại vừa giúp giải nhiệt ngày hè.

Và còn những món như:

Củ sen nhồi tôm lăn bột chiên

Mực nhồi hạt sen

Gà hấp củ sen

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét